Thực hiện chủ trương tăng cường phối hợp, chia sẻ kinh nghiệm giữa các tỉnh vùng Bắc Trung Bộ trong triển khai Thỏa thuận chi trả giảm phát thải khí nhà kính (ERPA), ngày 06/8/2025, tại Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Nghệ An đã đón tiếp và làm việc với Đoàn công tác của Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Hà Tĩnh. Buổi làm việc do đồng chí Nguyễn Tiến Hùng – Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Hà Tĩnh và đồng chí Nguyễn Danh Hùng – Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Nghệ An đồng chủ trì. Tham dự chương trình có đại diện Phòng Kế hoạch – Tài chính Sở Nông nghiệp và Môi trường; Chi cục Kiểm lâm; đại diện các chủ rừng là tổ chức của hai tỉnh cùng lãnh đạo, chuyên viên hai Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng. Kết nối thực tiễn – Cùng tháo gỡ những nút thắt
Phát biểu khai mạc, đồng chí Nguyễn Danh Hùng nhấn mạnh: “Việc thực hiện ERPA đang bước vào giai đoạn cao điểm, khối lượng công việc lớn; Do đó, những buổi làm việc như hôm nay chính là cơ hội để hai tỉnh chia sẻ bài học kinh nghiệm, học hỏi cách làm hay, cùng nhau tháo gỡ khó khăn, tăng cường hiệu quả thực hiện”.
Phía Hà Tĩnh đánh giá cao kết quả triển khai ERPA của Nghệ An – địa phương có diện tích rừng tự nhiên được chi trả ERPA lớn nhất trong 6 tỉnh Bắc Trung Bộ, với hơn 790.000 ha và trên 38.000 đối tượng hưởng lợi. Đặc biệt, Hà Tĩnh mong muốn học hỏi các nội dung Nghệ An đã triển khai hiệu quả và nêu rõ một số nội dung trọng tâm cần học tập: Thứ nhất, Hà Tĩnh không có cộng đồng dân cư sinh sống trong và giáp rừng, nên gặp khó khăn trong việc xác định cộng đồng tham gia hoạt động quản lý bảo vệ rừng với chủ rừng là tổ chức. Đoàn công tác đã thẳng thắn đặt vấn đề và học hỏi cách xác định “cộng đồng dân cư tiếp giáp rừng” từ Nghệ An – nơi mà năm 2024 các chủ rừng là tổ chức đã triển khai chi trả ERPA cho 457 cộng đồng, bao gồm hoạt động khoán bảo vệ rừng và hoạt động hỗ trợ sinh kế, tương ứng với kinh phí đã giải ngân hơn 65 tỷ đồng.
Thứ hai, Hà Tĩnh mới chỉ triển khai các hoạt động lâm sinh, chưa thực hiện nội dung hỗ trợ sinh kế cho cộng đồng. Trong khi đó, Nghệ An là đơn vị tiên phong với 453 cộng đồng nhận hỗ trợ phát triển sinh kế từ chủ rừng là tổ chức năm 2024. Các cộng đồng được nhận hỗ trợ sinh kế với số tiền 50 triệu đồng/cộng đồng/năm để hỗ trợ cho các công trình thiết thực như: xây dựng, nâng cấp, làm mái tôn nhà văn hóa; làm hệ thống điện chiếu sáng; làm đường giao thông, xây dựng bếp ăn tại nhà văn hóa; làm công trình nước sạch nông thôn; …  Từ đó, Hà Tĩnh mong muốn học hỏi quy trình xác định đối tượng, hướng dẫn cộng đồng lập dự toán, và đặc biệt là cách tháo gỡ khó khăn trong việc thanh toán hóa đơn đối với các công trình quy mô nhỏ ở vùng sâu, vùng xa.
Thứ ba, Hà Tĩnh quan tâm học tập mô hình khoán bảo vệ rừng cho cộng đồng dân cư của Nghệ An, đặc biệt là việc tăng mức khoán từ 500.000 đồng/ha/năm lên 800.000 đồng/ha/năm theo Quyết định số 42/2025/QĐ-UBND. Việc chủ động điều chỉnh mức khoán theo thực tế không chỉ thể hiện quyết tâm nâng cao thu nhập cho cộng đồng mà còn khuyến khích người dân tích cực tham gia giữ rừng.
Thứ tư, cách thức hỗ trợ kinh phí 2% cho UBND xã từ nguồn ERPA được Nghệ An triển khai, nhằm tạo điều kiện để chính quyền cấp xã có thêm nguồn lực hỗ trợ giám sát, tổ chức chi trả, tuyên truyền, giám sát tại địa bàn cơ sở – là nội dung Hà Tĩnh đánh giá rất hay và mong muốn vận dụng.
Ngoài ra, Hà Tĩnh cũng đặt câu hỏi về cách Nghệ An xử lý các tình huống đặc thù như: người dân không có tài khoản ngân hàng; hồ sơ không có hóa đơn đầu vào khi hỗ trợ sinh kế; phân biệt giữa cộng đồng nhận khoán bảo vệ rừng và cộng đồng chỉ được hỗ trợ sinh kế.
Chia sẻ cởi mở – Truyền cảm hứng đổi mới
Đại diện Nghệ An đã thẳng thắn chia sẻ quy trình đầy đủ: từ việc xác định cộng đồng dân cư tham gia hoạt động quản lý bảo vệ rừng với chủ rừng là tổ chức, phối hợp thẩm định tại thực địa, ban hành quyết định cấp tỉnh… đến việc xây dựng tài liệu mẫu biểu, hướng dẫn đơn giản hóa quy trình thực hiện công trình nhỏ tại cộng đồng. Về hoạt động truyền thông, hai tỉnh cũng trao đổi kinh nghiệm tổ chức lớp tập huấn (Nghệ An tổ chức gần 150 lớp), sản phẩm truyền thông (bình giữ nhiệt, kẹp file, áo mưa…), xây dựng phóng sự, đăng tin bài truyền thông trên báo chí, v.v. Hà Tĩnh đặc biệt quan tâm đến cách Nghệ An lồng ghép truyền thông với chi trả tại cơ sở, tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ.
Trong phần thảo luận với đại diện các chủ rừng là tổ chức, các đơn vị hai tỉnh đã cùng phân tích quy trình thực hiện biện pháp lâm sinh, những vướng mắc trong quy định đấu thầu, khó khăn khi cập nhật phương án quản lý rừng bền vững, và những bất cập khi nguồn thu từ ERPA không được phép trùng với ngân sách Nhà nước.
Định hướng hợp tác bền vững
Kết thúc buổi làm việc, hai đồng chí Nguyễn Tiến Hùng và Nguyễn Danh Hùng cùng thống nhất các nội dung phối hợp cụ thể: Quỹ Nghệ An chia sẻ mẫu hồ sơ cộng đồng, hồ sơ khoán rừng, kế hoạch tài chính, quy trình hỗ trợ sinh kế, các biểu mẫu truyền thông, các bài viết truyền cảm hứng; Hai Quỹ thống nhất duy trì kênh kết nối chuyên môn, phối hợp tham mưu kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng Việt Nam ban hành hướng dẫn chi tiết hơn về quy trình chi trả ERPA, nhất là nội dung cộng đồng, biện pháp lâm sinh, thanh quyết toán công trình nhỏ; Phối hợp tổ chức hội thảo, giao lưu cụm Quỹ Bắc Trung Bộ nếu có điều kiện.
Buổi làm việc không chỉ mang ý nghĩa hợp tác giữa hai địa phương giáp ranh có hệ sinh thái rừng tương đồng, mà còn là minh chứng cho tinh thần chủ động, cầu thị và cùng nhau phát triển. Chuyến công tác không chỉ giúp Hà Tĩnh có thêm cơ sở tháo gỡ những khó khăn hiện tại mà còn góp phần làm sâu sắc hơn mối quan hệ phối hợp giữa hai tỉnh – hai đơn vị giàu tiềm năng hợp tác trong công cuộc bảo vệ rừng, phát triển kinh tế xanh và thích ứng với biến đổi khí hậu.